رويت خسوف يا ماه گرفتگي، براي چشم مشکل آفرين نيست.  درهنگام کسوف  يا خورشيد گرفتگي  در حاليکه تنها 1% از سطح خورشيد قابل رويت است، درخششي در حد 10000 برابر کل درخشش سطح ماه را داراست.

کسوف هنگامي رخ مي دهد که زمين و ماه و خورشيد به ترتيب در يک خط راست يا تقريباً در يک خط راست قرار بگيرند.

نکته حائز اهميت اينکه آسيب هاي ايجاد شده ناشي از رويت مستقيم و بدون حفاظ خورشيد به صورت دايمي و غير قابل برگشت بوده و مي تواند به کوري سانترال يا کوري مرکزي (از دست رفتن بينايي در نقطه کانوني چشم) در فرد منجر شود.

عينک هاي استاندارد و پلاروئيد ضد آفتاب به هيچ وجه عملکرد فيلتري نور خورشيد را نخواهند داشت.

تنها زماني مي توان به خورشيد بدون فيلتر نگاه کرد که حلقه الماسي دور ماه بطور کامل محو گردد. اين واقعه تنها در کسوف هاي کامل و به مدت چند ثانيه رخ مي دهد.

بدنبال رويت بدون حفاظت خورشيد،  آسيب پايدار بينايي مي تواند بدون بروز هيچگونه علايم جانبي همچون درد و قرمزي نيز رخ دهد.

توصيه ها :

* حتماً از عينک هاي مخصوص رصد خورشيد براي ديدن اين پديده زيبا استفاده کنيد که از جنس فيلتر مخصوص رصد خورشيد (مايلار) ساخته شده اند و خيلي هم گران نيست و البته حتي با اين عينک ها هم نبايد بيشتر از 30 ثانيه به خورشيد مستقيم نگاه کرد.

* حتي المقدور از شيشه هاي مخصوص جوشکاري و عکسهاي راديولوژي استفاده نکنيد که اين نوع فيلترها که بسيار هم رايج هستند مضراتي نيز دارند. عينکهاي جوشکاري با درجه بالاتر از 14 تا حدودي قابليت حفاظتي را دارا هستند ولي بي ضرر تلقي نمي شوند.

* براي عکاسي با لنز از اين پديده زيبا هم ميتوانيد از فيلتر مايلار استفاده کنيد و با استفاده از تلسکوپ براي عکاسي بايد از فيلتر هاي مخصوص  H-Alpha استفاده شود.

* به هيچ وجه از پشت دوربين دوچشمي و تلسکوپ هرچند در اندازه هاي کوچک به خورشيد نگاه نکنيد چون نور را به صورت کانوني شده به چشم منتقل مي کنند. نکته ديگر اينکه در صورت استفاده از دوربين يا تلسکوپ، فيلترهاي مخصوص را بايد در سمت عدسي رو به خورشيد قرار داد نه بين چشم و عدسي چشمي.

تلسکوپهاي بررسي لکه هاي سطح خورشيد وجود دارند که با وجود بزرگنمايي، با ايجاد تصوير غير مستقيم امکان بررسي و ديدن سطح خورشيد را بدون ايجاد عارضه چشمي، به محققين مربوطه مي دهد.

2 روش معمول  براي رويت سطح خورشيد توسط افراد معمول وجود دارد:

1- استفاده از روش ايجاد تصوير معکوس مجازي (The Pinhole Projection Method) که با کمک دو برگه مقوا قابل انجام است بطوريکه با ايجاد يک سوراخ در مقواي اول که در برابر آفتاب، قرار ميگيرد، تصوير معکوس واقعه هاي رخ داده در سطح خورشيد را مي توان بر روي برگه دوم بعنوان پرده تنظيم و مشاهده کرد و با افزايش فاصله بين دو مقوا، تصوير را نيز تا حدي بزرگتر کرد.

2- استفاده از عينک هاي داراي فيلترهاي مخصوص مشاهده خورشيد.

دو نوع فيلتر براي رويت خورشيد وجود دارد:

1- فيلترهاي پلي استري پوشيده با لايه نازک آلومينيومي (مايلار Mylar) که داراي ضخامت کافي و پوشش مناسب و استاندارد براي اين کار باشد. با اين فيلترها آفتاب بصورت آبي رنگ ديده مي شود.

2- فيلترهاي ساخته شده ازنوعي  پليمر سياه رنگ که رنگي زرد يا نارنجي به آفتاب مي دهند و تصوير آنها به همين دليل مقداري طبيعي تر از نوع قبلي فيلتر بنظر مي رسد.

اين فيلترها بطور استاندارد بايد تنها حدود 01/0% از نور آفتاب را از خود عبور دهند. لذا دانسيته يا چگالي نوري آنها بايد 5 يا بيشتر باشد.

براي بررسي اوليه قدرت محافظت کنندگي فيلتر حداقل کاري که مي توان انجام داد، اينست که با اين عينک/فيلتر بتوان کاملا براحتي فيلامان لامپهاي الکتريکي قوي (با نور شديد خيره کننده) را مشاهده کرد.

نکته حايز اهميت اينست که با وجود استفاده از فيلتر هاي مخصوص رويت آفتاب نيز نبايد بيش از چند ثانيه بطور ثابت به خورشيد نگاه کرد. لذا روش کار اينگونه است که چند ثانيه مختصر به خورشيد نگاه مي کنند و بلافاصله از آن چشم بر مي دارند و به اطراف نگاه مي کنند.