ايرانيان سالانه 9/2ميليارد ليتر نوشابه مصرف مي کنند. بطورمتوسط ھر نفر در ايران 42 ليتر نوشابه در سال مصرف مي کند. ميانگين مصرف نوشابه در دنيا 10 ليتر مي باشد. در بيست سال اخيرمصرف نوشابه ھاي گازدار درکشور نزديک به 15 درصد افزايش داشته است که ما را در مصرف سرانه نوشابه در مقام اول دنيا قرارداده است. دکتر سيدمرتضي صفوي، مشاور معاون سلامت وزارت بھداشت و استاد دانشگاه، ضمن اشاره به اين موضوع مي گويد: براي سوزاندن

ميزان قندي که با يک ليوان نوشابه وارد بدن مي شود، نياز به يک ساعت راھپيمايي است. رنگ ھاي غيراستاندارد بعضي نوشابه ھا نيز با تجمع در کبد به مرور باعث ايجاد نارسايي در اين عضو مي شود.

به گفته دکتر صفوي در حال حاضرمصوبه شوراي عالي سلامت وزارت بھداشت در مورد ممنوعيت استفاده از نوشابه در ادارات زير پا گذاشته مي شود که باعث تذکر جدي وزير بھداشت نيز شده است. دکتر احمدرضا درستي، رئيس انستيتو تغذيه ايران و عضو ھيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي شھيد بھشتي نيزمي گويد: استاندارد قند موجود در نوشابه ھا در بسياري از کشورھا زير 8درصد است، در حالي که در کشور ما حول و حوش 10 و حتي 12 درصد مي باشد بدين معنا که در ھر 100 سي سي نوشابه 10گرم قند وجود دارد. جايگزيني نوشابه با ماءالشعير گازدار شيرين نيز اصلا صحيح نيست، زيرا ماءالشعير داراي خاصيت و مناسب بايد تلخ مزه و بدون شکر باشد ھر چند مصرف بيش از اندازه اين نوع ماءالشعير نيز توصيه نمي شود. دکتر صفوي در مورد مضرات نوشابه مي گويد: اسيد فسفريک، قند و افزودني ھاي نوشابه ھرکدام باعث ايجاد عوارض و مشکلاتي مي شود. مصرف قند در صورتي که بيش از ميزان مورد نياز باشد، به صورت گليکوژن در کبد ذخيره مي شود و پس از مدتي که ميزان گليکوژن از يک حد مشخصي بالاتر برود، به بافت چربي تبديل مي شود، در حال حاضر يکي از عوامل اصلي موثر در شيوع عارضه چاقي در بين ايرانيان، مصرف نوشابه است. دکتر صفوي مي افزايد: قند موجود در يک بطري نوشابه، باعث ايجاد حدود 150 کيلوکالري انرژي در بدن مي شود. تحقيقات نشان داده است افرادي که روزانه حداقل يک بطري نوشابه مصرف مي کنند، 83 درصد بيشتر از افرادي که در طول ماه فقط يک بطري نوشابه مصرف مي کنند به ديابت مبتلا مي شوند. اسيد فسفريک موجود در نوشابه يکي از موادي است که باعث ايجاد عوارضي از جمله پوکي استخوان مي شود. اسيدفسفريک علاوه بر ايجاد اختلال در گوارش غذا، باعث اسيدي شدن خون مي شود که براي جلوگيري از پايين آمدن بيش از حد PH خون )اسيدي شدن( و خنثي سازي آن، بدن از کلسيم ذخيره شده در استخوان ھا استفاده مي کند. در واقع اسيدفسفريک موجود در نوشابه باعث جدا شدن کلسيم از استخوان ھا مي شود؛ از سوي ديگر براي جذب کلسيم موجود در غذاھا از طريق دستگاه گوارش نيز نياز به برقراري نوعي تعادل ميان ميزان کلسيم و فسفر است. وقتي اين تعادل براثر نوشيدن نوشابه گازدار حاوي اسيد فسفريک به ھم مي خورد، جذب

کلسيم از دستگاه گوارش نيز دچار اختلال مي شود. بنابراين بدن از يک سو از کلسيم ذخيره شده در استخوان استفاده مي کند و از سوي ديگر به راحتي نمي تواند کلسيم جذب کند، در نتيجه دچار نوعي فقر کلسيم و کاھش تراکم استخواني و در نھايت پوکي بافت استخواني خواھد شد. در دوران شيردھي نوشيدن زياد نوشابه باعث کاھش ارزش غذايي شير مادر مي شود. مواد موجود در نوشابه باعث کاھش يا حتي مانع جذب آھن مي شود و زمينه را براي بروز کم خوني آماده مي کند. اين عارضه مي تواند به ويژه در گروه ھاي سني که نيازمند آھن ھستند مانند کودکان، زنان و دختران، مشکلات جدي ايجاد کند. به اعتقاد ما دوغ بايد جايگزين نوشابه ھاي گازدار شود. 2 ليوان دوغ به اندازه يک ليوان شير به بدن کلسيم مي رساند بنابراين مصرف آن نيازھاي کلسيمي به ويژه در کودکان و زنان را به خوبي تأمين مي کند. وي مي گويد: مواد اضافه شده در دوغ نيز بايد استاندارد باشد، با اين حال متأسفانه شاھد عرضه گسترده دوغ ھاي گازدار و شور به بازار ھستيم که ضرر نوشيدن اين دوغ ھا کمتر از مصرف نوشابه ھاي گازدار شيرين نيست. دوغ بايد کم نمک و بدون گاز باشد. چرا که گاز آن مانند گاز نوشابه باعث سوء ھاضمه و اختلالات گوارشي مي شود. مشاور معاونت سلامت وزارت بھداشت مي گويد: سرانه مصرف لبنيات در کشورھاي اروپايي حدود 300 کيلوگرم است، رقمي که در ايران تنھا 80 تا 90 کيلوگرم مي باشد. به عبارت ديگر ايران بالاترين سرانه مصرف نوشابه را در جھان دارد اما از نظر ميزان مصرف لبنيات در انتھاي جدول جھاني است. دکتر صفوي تأکيد مي کند: به دليل عوارض مصرف نوشابه، شوراي عالي سلامت سال گذشته طي مصوبه اي مصرف نوشابه گازدار را در ادارات ممنوع کرد که متأسفانه اين بخشنامه در حال حاضر زير پا گذاشته مي شود و بسيار کمرنگ شده است.