بينايي يکي از مهمترين حس‌هاي ويژه است، نه تنها به اين علت که در ارتباط با محيط خارج از بدن نقش مهمي دارد، بلکه بيشتر از اين رو که اختلال ديد سبب کاهش يادگيري نيز مي شود. فرد با حس بينايي از خود محافظت نموده، تعادل خود را حفظ کرده، قدرت خلاقيت پيدا نموده و بالاخره از ديدن محيط اطراف لذت مي برد.

داشتن بينايي نعمت بسيار بزرگي است و اگر انتظار داريم که چشمانمان براي تمام مدت عمر به ما خدمت کنند بايستي نهايت دقت را در مراقبت از آنها به عمل آوريم.

• همواره از مواد غذايي متناسب و حاوي ويتامين هاي مختلف به ويژه ويتامين A استفاده نماييد.
• خواب و استراحت کافي داشته باشيد.
• چشم ها را از تاثير اشعه ماوراء بنفش با استفاده از عينک‌هاي مرغوب محافظت نمائيد.
• از چشم خود در نور کافي استفاده کنيد. نور کم يا خيره کننده باعث مي شود که چشم با دشواري بيشتري کار کرده و در نتيجه فشار بيشتري به آن وارد شود. در اين حالت چشم زودتر و بيشتر خسته مي شود.
• نور خوب نوري است که داراي روشنايي کافي بوده، خيره کننده نباشد و بطور يکسان پخش شده باشد.
• هنگام مطالعه از نور کافي استفاده کنيد. کساني که در رختخواب به حالت نيمه نشسته و يا خوابيده در حاليکه کتاب را مقابل چشم گرفته اند مطالعه مي کنند، مي بايست نور لازم جهت مطالعه را طوري تنظيم نمايند که نور از بالاي تخت ويا از چراغ کنار تخت که کمي عقب تر از آن قرار گرفته است به کتاب بتابد. هيچگاه نور نبايد بطور مستقيم و از روبرو به چشم بتابد.
• پس از مطالعه مداوم براي مدت بيش از يک ساعت و نيم براي مدتي چشمان خودرا بسته و يا به ديوار سفيد و اشياء دور نگاه کنيد و يا چشمان خودرا براي مدت کوتاهي به فعاليت ديگري مشغول نمائيد، تا خستگي آن رفع گردد. اين توصيه براي رانندگان اتومبيل نيز صادق است. لذا پس از يک ساعت و نيم رانندگي مي بايست اتومبيل را نگهداشته و براي مدت کوتاهي به چشم ها استراحت داد.
• از آنجائيکه چشم‌ها به آساني آلوده مي گردند مي بايست اطراف چشم و پلک ها رابه دفعات شسته و با حوله نرم خشک نمود. همچنين اگر هر گونه جسم خارجي وارد چشم يا داخل پلک گردد مي بايست با گوشه يک دستمال تميز و با احتياط فراوان آنرا بيرون آورد. در اين حالت از ماليدن چشم خودداري نمائيد.
• چشم طبيعي و سالم احتياج به درمان ندارد لذا از بکار بردن هر گونه دارو و يا محلول‌هاي شستشوي چشم بدون دستور پزشک خودداري نمائيد.

• ويتامين A در منابع گياهي به صورت پيش ويتامين (انواع کاروتن ها به ويژه بتاکاروتن) و در منابع حيواني به شکل رتينول فعال يافت مي شود.
• بهترين منابع حيواني ويتامين A جگر، قلوه، زرده تخم مرغ، شير پرچربي، کره، روغن کبد ماهي و ماهي هاي کوچک با جگر (کيلکا) مي باشد.
• بهترين منابع گياهي ويتامين A سبزي هاي با برگ سبز تيره مانند: اسفناج، کاهو، سبزي هاي زرد مثل هويج و کدو حلوايي، ميوه هاي زرد و نارنجي مثل: زردآلو، قيسي، خرمالو، نارنگي و طالبي، موز، خربزه وانواع مرکبات مي باشد.

در صورت وجود هر يک از حالات زير بلافاصله به چشم پزشک مراجعه نمائيد
• نزديک کردن اشياء به چشم جهت ديدن آنها و يا تنگ کردن چشم براي ديدن اشياء نزديک
• تمايل غير طبيعي سر به يک سمت براي ديدن اشيايي که در روبرو قرار دارند
• مالش غير طبيعي و مداوم چشم ها
• هرگونه اشتباه در تشخيص رنگ‌ها
• قرينه نبودن مردمک هاي چشم
• بيزاري و گريز از نور
• سردردهاي غير طبيعي
• هر گونه احساس تورم در چشم
• هر گونه علامت مبني بر وجود لوچي ( استرابيسم ) چشم
• هر گونه علامت مبني بر اينکه فرد در برخي از ساعات روز بهتر از بقيه اوقات روز مي بيند.
• هر گونه احساس مبني بر دوتايي و يا در هم ديدن اشياء
• هرگونه ورم ملتحمه و يا ريزش غير عادي اشک از چشم ها
• هر گونه ناتواني و يا سستي عضلات چشم
• هر گونه عوارض ديگر که موجب اختلال در ديد طبيعي گردد.

در طول دوران زندگي دو دوره وجود دارد که مي بايستي در آنها به چشم توجه خاص نمود.
• دوران تحصيلي:
  • اطفال و جوانان داراي عضلات قوي در چشم بوده و عمل تطابق را به آساني انجام مي دهند و چشم آنها کمتر خسته مي شود. از آنجائيکه موفقيت در دروس بستگي زيادي به قدرت مطالعه دانش آموز داشته و لازمه قدرت در مطالعه، داشتن بينايي خوب است، لذا اقدام بموقع جهت رفع عيوب چشم در اين دوره زندگي بسيار حائز اهميت است.
• دوران ميانسالي:
  • با افزايش سن بينايي شخص ضعيف مي شود. به علت اسکلروز اسفنکتر مردمک و کاهش اندازه آن، پاسخ مردمک به تغيير شدت نور کاهش مي يابد. عدسي به مرور زمان کدر شده و ميدان بينايي کاهش مي يابد ودر نتيجه ديد محيطي فرد دچار مشکل مي گردد. به علت از بين رفتن تدريجي خاصيت الاستيک عدسي و تبديل آن به توده اي تقريبا جامد، فرآيند تطابق نيز کند مي شود. زماني که عدسي قدرت تطابق خود را بطور کامل از دست بدهد شخص دچار پير چشمي شده و در اين حالت به عينک مخصوص نياز خواهد داشت.

تلويزيون يکي از منابع مهم ايجاد خستگي در چشم است. لذا اين نکته که چگونه از تلويزيون استفاده کنيم تا در عين حال دچار خستگي چشم نيز نشويم بسيار مهم است.
• چنانچه تصوير تلويزيون نقصي دارد از آن استفاده نکنيد.
• سعي کنيد تلويزيون را حداقل در فاصله 5/3 متري از چشمان خود قرار دهيد.
• هرچه صفحه تلويزيون بزرگتر باشد تصوير راحت تر ديده شده و مي توان در فاصله دورتري از تلويزيون نشست.
• حتي المقدور صفحه تلويزيون را از روبرو ببينيد.
• اگر به عللي از عينک استفاده مي کنيد ( غير از موارد پير چشمي ) هنگام تماشاي تلويزيون نيز عينک بگذاريد.
• هرگز به مدت طولاني به تماشاي تلويزيون ننشسته و حداکثر پس از دو ساعت براي چند لحظه چشمان خود را بسته و به آنها استراحت دهيد.
• بهتر است محل قرار دادن تلويزيون در مکاني با روشنايي نيمه تاريک باشد.